Taşıt Tamponlarında Kullanılan Termoplastik Kompozitlerin Darbe Dayanımı Özelliklerinin İncelenmesi
ÖZET
Gelişen teknoloji ile otomotiv endüstrisindeki yenilikler, alternatif malzemelerin kullanımını her geçen gün arttırmaktadır. Bununla birlikte, taşıt sayısının artışı ile taşıt güvenliği de ön plana çıkmıştır. Yüksek güvenlik düzeylerine sahip, daha az yakıt tüketen otomobillerin geliştirilmesi ve maliyeti düşük üretim yöntemlerine odaklanılmaktadır. Bu isteklerin gerçekleştirilebilmesi uygun tasarım, hafif ve darbe sönümleme özelliği iyi olan malzemelerin kullanımı ile oluşturulacaktır. Alternatif malzemelerden biri olan termoplastik kompozit malzemeler düşük ağırlık, yüksek özgül mukavemet ve geri kazanabilirlik özellikleri ile araç çarpışma elemanlarında sıklıkla kullanılmaktadır. Bu çalışmada termoplastik kompozit malzemelerin (TKM) farklı hızlardaki çarpışma esnasında darbe özellikleri ve deplasman davranışları incelenmiştir. İncelenen çalışmalar sonucunda elde edilen veriler ile absorbe edilen enerji-uzama, gerilme-yer değiştirme ve hız-zaman grafikleri aktarılmıştır.
Anahtar kelimeler: Ön Tampon, termoplastik kompozit malzeme, darbe testi, çarpışma analizi
1.Giriş
Otomotiv, uzay, havacılık, savunma sanayi gibi farklı endüstri alanlarındaki hızlı teknolojik gelişim ve artan rekabet, yüksek performansa sahip yenilikçi ürünlerin arayışlarını hızlandırmıştır [1]. Mühendislik malzemelerinde kullanım alanına göre esneklik, hafiflik, darbe dayanımı, yüksek korozyon direnci, eğilme dayanımları, enerji sönümleme ve ısıl dayanım gibi özellikler aranmaktadır. Bu ihtiyaca karşılık vermek üzere, yeni kompozit malzemeler geliştirilmeye başlanmış ve kullanım alanları gün geçtikçe yaygınlaşmıştır [2]. Otomotiv sektöründe yeni düzenlemeler ile düşük CO2 salınım ve yakıt tüketimi özelliğine sahip ve bununla birlikte yüksek performans sergileyen araçların geliştirilmesi için araç hafifletme çalışmaları kapsamındaki araştırmalarla birlikte, araçlar üzerinde bulunan metal bazlı parçaların toplam ağırlığının oldukça fazla olduğunu görülmüş ve alternatif malzeme olması amacıyla kompozit malzemelere yönelim artmıştır [3].
Endüstri 4.0 Uygulamalarında Ürün Yaşam Döngüsü Yönetimi
Özet
Endüstri 4.0 kavramının hayatımıza girmesiyle beraber endüstride yaşanan değişimler beraberinde yeni teknoloji ihtiyaçlarını da getirmiştir. Bu teknolojilerin geliştirilmesi ve birbiriyle senkronize bir şekilde çalışabilmeleri, Endüstri 4.0 sistemlerinin hızlı bir şekilde hayata geçirilebilmesine veya uygulanabilmesine izin vermektedir. Birçok sistemin tek çatı altında toplanıp en hızlı ve optimize biçimde hayata geçirildiği ürün yaşam döngüsü yönetimi Endüstri 4.0 çalışmalarının hızlandığı dönemlerde ihtiyaç duyulan verimli çalışma ortamını bizlere sunmaktadır. Endüstri 4.0’ın ve bu sistemin temellerinden birisini oluşturan ürün yaşam döngüsü yönetiminin, teknolojik devrimlerin hızlandığı bu dönemde birbirlerini tamamlayan iki yapı taşı olduğu görülmektedir.
Anahtar Kelimeler: Endüstri 4.0, Ürün Yaşam Döngüsü Yönetimi
1.Giriş
Endüstri ya da sanayi kavramı yıllarca sürekli olarak değişime uğramış olan bir faaliyet dalıdır. Üretimde kullanılan yöntemler ve üretim süreci yönetimi her geçen gün değişime uğramaya devam etmektedir. Söz konusu değişim sadece üretim işlemleri ya da sanayiyi değil, ülkelerin toplumsal demografik yapılarını, kültürlerini ve ekonomik durumlarını etkilemiş ve hatta ülkelerin haritalarının yeniden çizilmesine dahi neden olmuştur. Bu değişimin ilk başlangıcı olarak kabul edilen durum 18. yüzyılın ortalarında İngiltere’de başlayan değişim akımıdır. Daha sonra bu eğilim zamanla bütün Avrupa’ya ve tüm dünyaya yayılmıştır.
Hava kabarcıklı polimerik ambalaj filmlerinin özelliklerine göre sınıflandırılması
ÖZET
Kargo ve ambalaj sektöründe sıkça adını duyduğumuz ve günlük hayatta karşımıza çıkan hava kabarcıklı polimerik ambalajların performansını etkileyen en önemli faktörler, kullanılan polimerin cinsi ve film morfolojisidir. Hedeflenen özellikler, kullanım yeri ve amacına göre belirlenmekte ve polimer çeşidi, hava kabarcıklarının boyutu, yoğunluğu, hacmi, film gramajı, film kalınlığı, tabaka sayısı, laminasyon tabakasının olup olmaması gibi birçok parametre dikkate alınarak sağlamaktadır. Bu makalede, piyasada bulunan hava kabarcıklı polimerik ambalajların tabaka sayısına, hava kabarcığının geometrisine ve optik özelliklerine göre sınıflandırılması ele alınmıştır.
1.Giriş
Günümüzde, bir şekilde her eve mutlaka girmiş olan hava kabarcıklı polimerik ambalajlar çeşitli formlarda karşımıza çıkmaktadır. Kullanıldığı alana göre büyük ya da küçük kabarcıklardan oluşabilen bu filmler, farklı polimerler kullanılarak farklı renklerde, farklı katman sayılarında üretilebilen, piyasada birçok çeşidi bulunan ürünlerdir. Her çeşit morfolojik olarak incelendiğinde farklı özellikler karşımıza çıkmaktadır. Örneğin; kırılabilir küçük eşyaların taşınmasında kabarcıkları daha sık ve küçük olanlar tercih edilirken, daha büyük eşyaların taşınmasında büyük hava kabarcıklı polimerik ambalajlar kullanılmaktadır. Özel hediyelik olabilecek eşyalarda albeniyi artıracak ve özenilmiş hissi verecek farklı renkleri kullanılırken, bunların önemli olmadığı durumlarda şeffaf olarak üretilebilmektedir. Balon hacimi, tabaka sayısı, film kalınlığı paketlenecek eşyanın özelliğine ve taşıma şartlarına göre seçilirken bu değişkenlerin optimize edilmesiyle beklenilen performans hedeflerine ulaşılabilmektedir. İlk bakışta görsel olarak dikkat çeken özelliklerinin yanında, hava kabarcıklı polimerik ambalaj filmlerinin yapısal özellikleri de taşıma ve depolama alanlarında çevresel faktörlere uygun olması ve ambalaj olarak kullanılacağı ürünle uyum sağlaması gerekmektedir.
PET Şişe Üretiminde Hammadde Kurutucu, Dozajlama ve Diğer Yardımcı Ekipmanların Önemi
PET şişeler gıda, kozmetik, medikal ve temizlik ürünlerinin ambalajlanması için diğer plastiklere göre daha sağlıklı olması, darbe dayanımının yüksek oluşu, taşıma kolaylığı, düşük gaz geçirgenliği, ekonomik ve geri dönüştürülebilir olması gibi nedenler ile yaygın olarak kullanılmaktadırlar.
PET şişe işleme endüstrisinde kullanılan makine yardımcı ekipmanlarından biri olan plastik hammadde kurutucularının üretim maliyetleri ve ürün kalitesi üzerinde önemli etkileri bulunmaktadır.
PET şişe üretimi iki farklı üretim tekniği kullanılarak yapılmaktadır:
1. Enjeksiyon makinesi ile PET preform üretimi ve sonra bu preformların şişirme makinesinde şişirilerek yapılan üretim
2. Tek kademe (one-stage) enjeksiyon şişirme makinesi (ISBM) kullanılarak tek makinede preform ve şişirmenin yapıldığı üretim
Her iki üretim tekniğinde de yüksek kalitede bir ürün alabilmek için PET hammaddesinin işleme makinesine gönderilmeden önce 50 ppm (%0,005) veya altında bir nem değerine kadar kurutulması gerekir ki bu değere geleneksel sıcak havalı kurutucular kullanılarak ulaşmak kesinlikle mümkün değildir. Talep edilen nem değerine ulaşmamızı sağlayacak kurutucu tipi desikant (nem alıcılı) kurutucu ya da vakumlu tip kurutuculardır.
Kalite Yönetim Sistemleri ve Ürün Yaşam Döngüsü Yönetimi -2-
Özet
Hızla gelişen teknoloji ve insanların mal ve hizmetlerden beklentilerinin değişmesiyle beraber mal ve hizmet sunan firmaların buna ayak uydurması ve sistemlerini entegre etmesi pazarda rekabetçi olarak kalabilmesi açısından önemlidir. Akıllı malzemelerin üretimlerde yer almaya başlaması, firmaların süreçlerini yazılım sistemleri üzerinden kontrol etmesi hatta otomasyon üretim hatlarının yaygınlaşmasıyla üretim kalitelerinin kontrolü önem kazanmıştır. Kalite yönetim sistemleri (KYS) firmalara uluslararası piyasalarda belirlenmiş özelliklerde mal ve hizmet sağladıklarını belgelemelerini sağlar. Firmalar müşteri memnuniyetini sağlamak ve ürünlerinin yaşam döngüsünü takip edebilmek için kalite yönetim sistemleriyle dizayn, mühendislik, üretim, tedarik zinciri ve bakım-onarım süreçlerini entegre eder. Firmaların çoklu teknolojiler, tedarikçiler ve farklı malzeme çeşitleri kattıkları mal ve hizmetlerini küresel alanda yönetmesi, yeniliklere uyum sağlaması ve mal-hizmet kârlılıklarını üst düzeye çıkartması gereklidir. Yaşam Döngüsü Yönetimi (PLM) uygulaması firmaların kurduğu organizasyonun beraber çalışması ve süreçlerinin yönetiminin kontrolünü sağlar.
Birinci bölümü bir önceki 276.Ekim sayısında yayınlanan makalemizin ilk bölümünde yeni ürün tasarlayan firmalar için PLM’nin önemi ve kullanım amaçlarından, firmaların KYS ile sahip olacağı yönetim bakış açısından ve KYS’nin gelişen teknolojiyle beraber dijitalleşmesinden bahsedilmiştir.
Makalemizin ikinci bölümünde ise, kalite yönetim sisteminin süreçlerinin ürün yaşam döngüsü kavramlarıyla entegrasyonundan bahsedilir ve bu süreçlerde PLM’nin katacağı değerler vurgulanmaktadır. Gelişen üretim teknolojileri ve KYS sistemi kullanan güç jeneratörleri üreten bir işletmede yapılan çalışma örneği yer almaktadır. Yaşam döngüsü entegrasyonuyla ilgili faydaların ölçümü, satış sonrası/bakım aşamalarına odaklanılmıştır.
Hidrojellerde Çapraz Bağlanma
Özet
Sulu ortamda şişme, pH, sıcaklık veya diğer uyaranlara duyarlılık, kendi kendini iyileştirme gibi özelliklerinden dolayı kendiliğinden oluşan iletken, şekil hafızalı ve süper moleküler dahil olmak üzere çeşitli hidrojel türleri geliştirilerek çok çeşitli uygulamalarda kullanılmaktadır. Hidrojeller, fiziksel, kimyasal veya biyolojik yollarla çapraz bağlanmış hidrofilik polimer zincirlerinden oluşan üç boyutlu ağ yapısında olup yüzey gerilimi ve kılcal kuvvetlerden dolayı ağ yapısı içinde büyük miktarda suyu şişmiş halde tutabilirler. Bu çalışmada, çapraz bağlanmanın ve çapraz bağlayıcı özelliklerinin hidrojelin özellikleri üzerindeki etkisi, çapraz bağlayıcılar ve çapraz bağlanma mekanizmaları tartışılmıştır. Çalışmanın bu konuda yapılacak çalışmalara katkı sağlayacağı düşünülmektedir.
Anahtar Kelimeler: Hidrojel, çapraz bağlayıcı, çapraz bağlanma mekanizması
Giriş
Hidrojeller, sulu ortamda şişme, pH, sıcaklık veya diğer uyaranlara duyarlılık gibi özel özelliklerinden dolayı çok ilgi çekmiştir. Son yıllarda çevreye duyarlı, kendi kendini iyileştiren, kendiliğinden oluşan iletken, şekil hafızalı ve süper moleküler hidrojeller dahil olmak üzere çeşitli hidrojel türleri geliştirilmiş ve özellikleri çok çeşitli uygulamalarda incelenmiş ve test edilmiştir. Son birkaç yılda, yumuşak robotlardan doku mühendisliğine kadar geniş bir uygulama yelpazesine sahip kendi kendini iyileştiren hidrojellerin geliştirilmesine büyük bir ilgi vardır [1].
Ambalaj Hatlarında Kirlenmenin ve Statiğin Kontrol Edilmesi
Statik elektrik, malzemeler üzerindeki elektrik yüklerinin dengesizliğiyle oluşur. Ambalaj, etiket dönüştürme hatlarında hem üretime hem iş sağlığı ve güvenliğine zarar verir. Doğru statik kontrol sistemleri ile bu sorun giderildiğinde yüksek kaliteli ürünler ortaya çıkar.
Statik kontrol ve web temizleme sistemleri ambalaj endüstrisinde hayati bir rol oynuyor. Web yüzeylerinde oluşan kontaminasyonu/kirliliği gidermek için sahip oldukları gelişmiş kapasite; üretim ve ıskarta ürünlerle ilgili sorunları önler, bu da yüksek kaliteli ambalaj ve baskı ürünlerini elde etmek için kullanımını gerekli kılar. Koronavirüs salgını ambalaj endüstrisinde daha önce görülmemiş engeller oluştururken, ambalaj malzemelerine nasıl bulaştığını ve genel etkinin ne olduğunu anlamak her zamankinden daha önemli hale geldi.
Bir web hattının toz, kir ve çeşitli parçacıkları üzerine çekmesinin temel iki nedeni olabilir. Bunlar; hareket halindeki bir webin yarattığı sınır tabaka veya statik yükün oluşmasıdır. Sınır tabaka, web’in hareket halindeyken ortamda yer alan havayı beraberinde sürüklemesi sonucu oluşur. Sürüklenen hava beraberinde taşıdığı kontaminasyonu alt katmana doğru çekerek, katmanın altına ya da web hattının yüzeyine hapsedebilir ya da katmanın içinde tutabilir.
Kalite Yönetim Sistemleri ve Ürün Yaşam Döngüsü Yönetimi -1-
Özet
Hızla gelişen teknoloji ve insanların mal ve hizmetlerden beklentilerinin değişmesiyle beraber mal ve hizmet sunan firmaların buna ayak uydurması ve sistemlerini entegre etmesi pazarda rekabetçi olarak kalabilmesi açısından önemlidir.
Akıllı malzemelerin üretimlerde yer almaya başlaması, firmaların süreçlerini yazılım sistemleri üzerinden kontrol etmesi hatta otomasyon üretim hatlarının yaygınlaşmasıyla üretim kalitelerinin kontrolü önem kazanmıştır.
Kalite yönetim sistemleri (KYS) firmalara uluslararası piyasalarda belirlenmiş özelliklerde mal ve hizmet sağladıklarını belgelemelerini sağlar. Firmalar müşteri memnuniyetini sağlamak ve ürünlerinin yaşam döngüsünü takip edebilmek için kalite yönetim sistemleriyle dizayn, mühendislik, üretim, tedarik zinciri ve bakım – onarım süreçlerini entegre eder.
Firmaların çoklu teknolojiler, tedarikçiler ve farklı malzeme çeşitleri kattıkları mal ve hizmetlerini küresel alanda yönetmesi, yeniliklere uyum sağlaması ve mal-hizmet karlılıklarını üst düzeye çıkartması gereklidir. Yaşam Döngüsü Yönetimi (PLM) uygulaması firmaların kurduğu organizasyonun beraber çalışması ve süreçlerinin yönetiminin kontrolünü sağlar.
Baskı Mürekkeplerinin Direnç Özellikleri
Baskı sürecinde mürekkebin çok değişik koşullara uyma zorunluluğu vardır. Mürekkep haznede, merdanelerde ve kalıp yüzeyinde kurumamalıdır. Ancak merdanelerde homojen dağılabilmeli ve ince bir film halinde tutunabilmeli, oradan da baskı altı malzemesine aynı incelikte transfer edilerek yüzeyinde kısa sürede kurumalıdır.
Matbaa mürekkeplerinde yüksek renk şiddeti, yüzeysel parlaklık, yüksek adezyon, iyi transfer ve baskı stabilitesi, laminasyona uygunluk gibi görsel ve fiziksel özellikler aranır. Ancak mürekkebin gerek baskı materyaline iyi tutunabilmesi ve gerekse baskı sonrası fiziksel ve kimyasal etkenlere karşı mukavemetinin olması yani görsel özelliklerinin bozulmaması için aşağıdaki fiziksel ve kimyasal özellikleri de taşıması gerekir [Tablo 1].
Tablo 1. Mürekkeplerin fiziksel ve kimyasal özellikleri
- Yüzeysel Parlaklık
- Dayanıklılık
- Sürtünme Direnci
- Ürün Direnci (Yağ, sabun, alkali ve asit vb.)
- Isı Direnci (max.150–200°C)
- Işık Haslığı
- Yüksek Çizilme Direnci
- Nitro Dayanımı
- Migrasyon Direnci
Çift Cidarlı Borularda Polimerin Isıtılması
Çift cidarlı borulara “ceketli borular”da denmektedir. Ortak eksenli, büyük çaplı borunun içine geçirilmiş küçük çaplı boruyu barındıran sisteme çift cidarlı veya ceketli borular denir. Ceketli borular genel olarak sıcak akışkanın taşınması için kullanılır ve içinden geçen diğer akışkanın sıcaklığını korur. Çift cidarlı borular, binalarda, gemilerde ve boru hatlarında kullanılır.
Bu çalışmada çift cidarlı borularda polimer ve polimeri ısıtan akışkanın, SolidWorks programı aracılığıyla, akış simulasyonu gerçekleştirildi. Polimerin, çift cidarlı borularda ısıtılmasında ters akış prensibinden yararlanıldı. Ters akış prensibinin daha iyi anlaşılması için bu simülasyon çalışması yapıldı.
İç kısımda sağ tarafa giden polimer sarı renkli, dış kısımda ise sola doğru giden ve polimeri ısıtan akışkan kırmızı renklidir. İki akışkanın birbirine zıt yönde hareket etmesine “ters akış prensibi” denir. Akışkanların birbirine göre akışları verimlilik açısından oldukça büyük bir öneme sahiptir. Verimliliğin maksimum düzeyde olduğu akış türü ters akıştır. Verimlilik maksimum düzeyde olduğu için polimerin ısıtılmasında bu prensipten yararlanılır.
