SOCAR Türkiye Ar-Ge ve İnovasyon AŞ. Genel Müdürü Dr.Bilal Guliyev

"Ticarileşen yeni ürünlerimizle ‘yerli ürün’ kullanımını artırmayı amaçlıyoruz”

SOCAR Türkiye Ar-Ge olarak, konusunda yetkin ve tecrübeli 38 araştırmacımız ile 1.200 metrekarelik bir alanda, toplam 6 adet laboratuvarımız, 400 metrekarelik pilot tesisimiz ve ileri teknolojiye sahip ofislerimizle çalışmalarımızı gerçekleştiriyoruz. Geliştirdiğimiz yeni polimer türlerimizle ağırlıklı olarak ambalaj, beyaz eşya ve nonwoven endüstrileri için girdi sağlamaktayız. Ana odağımızı sürdürülebilir, çevre dostu süreç, ürün, katalizör ve dijital teknolojiler geliştirme faaliyetleri oluşturuyor. 

SOCAR Türkiye Ar-Ge ve İnovasyon AŞ. Genel Müdürü Dr.Bilal Guliyev ile gerçekleştirdiğimiz röportajda firmalarının yeni geliştirdiği ürün ve teknolojiler hakkında kapsamlı bilgiler edindik.  

Bilal Bey öncelikle SOCAR Türkiye Ar-Ge’nin yapısı ve çalışma alanları hakkında bilgi verebilir misiniz?

1969 yılında Petkim Yarımca tesislerinde kurulan ve tesisin Aliağa’ya taşınmasıyla faaliyetlerine burada devam eden Petkim Ar-Ge Merkezi, petrokimya alanındaki 54 yıllık tecrübesini SOCAR Türkiye’nin tüm grup şirketlerine ulaştırmak amacıyla Aralık 2019’da SOCAR Türkiye Araştırma Geliştirme ve İnovasyon AŞ. (SOCAR Türkiye Ar-Ge) adını aldı. 1.200 metrekarelik bir alanda, toplam 6 adet laboratuvarımız, 400 metrekarelik pilot tesisimiz ve ileri teknolojiye sahip ofislerimizle çalışmalarımızı gerçekleştiriyoruz.

Konusunda yetkin ve tecrübeli; çoğunluğu doktora ve yüksek lisans derecesine sahip toplam 38 araştırmacımız ile değer zincirimizdeki tüm paydaşlar için yenilikçi, sürdürülebilir, çevre dostu, pazar odaklı ürün ve dijital teknolojiler geliştiren bir Ar-Ge merkezi olarak çalışıyoruz. Temel faaliyet alanlarımızda katalizör araştırmaları, yeşil kimya, sürdürülebilir, temiz ve verimli enerji, katma değerli ürünler, ürün iyileştirme, yeni uygulama alanları için ürün geliştirme, dijital dönüşüm, üretim süreçlerinin verimliliğini sağlama ve çevre çözümleri gibi stratejik konulara odaklanıyoruz. 

SOCAR Türkiye Ar-Ge’nin stratejileri nelerdir?

SOCAR Türkiye Ar-Ge olarak, SOCAR Global'in stratejik hedefleri ve SOCAR Türkiye'nin 2035 vizyonu çerçevesinde enerji dönüşümü, ürün ve uygulama geliştirme ile sürdürülebilirlik, döngüsel ekonomi, operasyonel verimlilik ve çevre çözümleri konularına odaklanmış bir şekilde çalışmalarımızı gerçekleştirmekteyiz.

Geliştirdiğiniz yeni polimer ürün türlerinden ve özelliklerinden bahsedebilir misiniz?

Yenilikçi bir yöntem ile ürettiğimiz PETİLEN EC 10-19 türü, ekstrüzyon prosesi ile kâğıt, karton ve alüminyum kaplama işlemlerini hedefleyen kullanıcılar için geliştirildi. PETİLEN EC 10-19 türü, özel moleküler yapısı sayesinde yüksek hat hızlarında dahi işlenebilirken, farklı malzeme yüzeylerine mükemmel yapışma ve üstün sızdırmazlık özellikleri sunarak sektörde dikkat çeken bir ürün haline geldi.

Beyaz eşya endüstrisine yönelik geliştirdiğimiz üstün mekanik özelliklere sahip yeni PETOPLEN EH122 türümüz, ithal ürünlerin performansını aşarak ülkemizin önde gelen beyaz eşya üreticilerinin ilk sırada tercih ettiği bir ham madde konumuna geldi.

Dar molekül ağırlığı dağılımı ve üstün anti-gas fading özellikleri sayesinde, nonwoven üretim proseslerinde kolayca işlenebilen ve son kullanıcıda yüksek performansta renk özelliklerini koruyan bir ürün olan PETOPLEN AG251 türü nonwoven sektöründe rakip ürün ithalatının azaltılmasına katkıda bulunmaktadır.

Ambalaj endüstrisinin ihtiyaçlarına uygun olarak hazırlanan yeni nesil masterbatch ürünlerimiz, sektörde karşılaşılan birden fazla soruna etkili çözümler sunacak nitelikte katma değerli türlerdir. AB0503LLMB ve F03-MB ticari kodlarıyla piyasaya sunulan yeni türlerimiz, ambalaj üretiminde bloklaşma sorununa karşı çözüm sunarken, maliyet avantajı da sağlamaktadır.

Ambalaj ve film endüstrilerinde yüksek kalitede pürüzsüz ve parlak filmlerin üretilmesi için de PETKİM PPA 01A-MB türümüz değerli müşterilerimizin kullanımına sunulmuştur.

Geliştirmiş olduğunuz yeni polimer ürün türleri plastik işleme endüstrisinde hangi sektörlerde kullanım alanı bulmaktadır?

Geliştirdiğimiz yeni polimer türlerimizle ağırlıklı olarak ambalaj, beyaz eşya ve nonwoven endüstrileri için girdi sağlamaktayız.

Geliştirilen yeni ürünlerin Ar-Ge projeleri aşamasında müşterilerinizle nasıl bir model ile bu işbirliğini sağlıyorsunuz?

Yeni geliştirilen tüm polimer türlerimizi müşterilerimizin talepleri doğrultusunda “market-back inovation” modeli ile iş birliği içerisinde geliştirmekteyiz.

Geliştirdiğiniz yeni polimer ürün türleri ile ürün yerlileştirme konusunda ne gibi katkılar sağlıyorsunuz?

SOCAR Türkiye Ar-Ge ve İnovasyon AŞ. olarak, ticarileşen yeni ürünlerimizle çeşitli sektörlerde yerli ürün kullanımını artırmayı amaçlıyoruz. Böylece ithalatın azaltılmasını ve ülke ekonomisine önemli bir katkı sağlamayı hedefliyoruz.

Atık plastiklerin geri dönüşümü ile ilgili benimsediğiniz bir strateji var mı? Sürdürülebilirlik alanındaki çalışmalarınız hakkında bilgi verebilir misiniz?

Sürdürülebilir bir geleceğin kurulmasında inovasyon ve dijitalleşmenin kilit önem taşıdığına inanıyoruz. Bu alanlarda faaliyet gösteren lider bir Ar-Ge şirketi olarak sürdürülebilirliği hızlandırmayı kendimize görev ediniyoruz. Ana odağımızı sürdürülebilir, çevre dostu süreç, ürün, katalizör ve dijital teknolojiler geliştirme faaliyetleri oluşturuyor. Bununla birlikte yenilenebilir enerji kaynak kullanımı, geri dönüşüm teknolojileri, emisyon azaltımı, atık yönetimi, operasyonel verimlilik ve iş güvenliği alanlarında, başta paydaş şirketlerimiz olmak üzere endüstrinin tümüne rehber olacak çözümler sunuyoruz.

Avrupa Komisyonu UFUK 2020 Hibe Programı tarafından fonlanan CO2FOKUS projesi ile endüstriyel karbondioksiti, yüksek katma değerli bir ürün olan dimetil etere (DME) dönüştürmek için ileri teknolojiler geliştirmeyi hedefliyoruz.

Yapay fotosentez teknolojisiyle karbondioksit ve suyun iki adımlı katalitik reaksiyonlar sonucunda önce sentez gazına, sonra etanol (C2H5OH) ya da izopropanol (C3H8O) gibi daha yüksek alkollere dönüşümünü hedefleyen ve Avrupa Komisyonu tarafından fonlanan NEFERTITI projesinde, katalitik reaksiyonları ilerletmek için fosil yakıtlar yerine güneş enerjisi kullanımını önceliklendiriyoruz.

ODTÜ iş birliği ile gerçekleştirdiğimiz “Atık Poliolefinlerden Rafineri ve Petrokimya Girdisine Uygun Ham Madde Geliştirilmesi” başlıklı projede, plastik atıklardan kimyasal yöntemler kullanılarak petrokimya sektörüne uygun ham madde yaratılması için yüksek verimlilikte katalizör ve proses geliştirilmesini hedefliyoruz. Bu sayede, daha ılımlı koşullarda atık poliolefinlerin yüksek katma değerli ürünlere dönüştürülmesini mümkün kılmayı amaçlıyoruz. Projeden elde edilecek çıktıların, rafineri ve petrokimya süreçlerinde işlenerek, birincil polimerlerin üretiminde ham madde olarak değerlendirilmesini sağlamayı hedefliyoruz.

Çevreyi korumaya yönelik yürüttüğünüz proje ve faaliyetlerden bahsedebilir misiniz?

SOCAR Türkiye Ar-Ge olarak, fabrikalarımızda üretim prosesleri sonucunda oluşan atık miktarını minimize etmeye yarayan ve çevreyi korumaya katkısı olan ürünlerin, geliştirilmesine ve sahada uygulanmasına yönelik projeler yürütmekteyiz. Çevreyi koruma ve gelecek odaklı vizyonumuz doğrultusunda ürün geliştirme süreçlerimizde biyoteknoloji alanındaki gelişmeleri yakından takip etmekteyiz. Bu kapsamda kimyasal prosesler sonucu oluşan atık suların arıtılmasında biyoremediasyon amacıyla kullanılan özel sıvı bakteri karışımları geliştirildi.

Adapte bakterilerden oluşan aşı kültürümüz ile petrokimya ve rafineri atık suları içerisinde bulunan, zor parçalanan kimyasalları etkin bir şekilde giderebiliyoruz. BIOTECH PET01 adıyla satışa sunulmaya hazır hale getirilen ilk ürünümüz, doğrudan biyolojik havuzlara uygulanabildiğinden endüstriyel biyolojik arıtma sistemlerine yönelik pratik çözümler sunmaktadır. Bir diğer ürünümüz, rafineri atık sularında yüksek orandaki fenol ve amonyum içerikli bileşenlerin kısa sürede parçalanmasını ve çıkış suyu kalitesinin iyileştirilmesini sağlamaktadır. Çevre ve biyoteknoloji projelerimizin geliştirilip yürütülmesinde Ege Üniversitesi ile iş birliği yapılmış, böylece akademik bilgi ve birikimlerin sanayiye transferine olanak sağlanmıştır. İlk olarak kendi fabrikalarımızdaki ihtiyaca göre geliştirilen bu ürünlerin ticarileştirilerek, başka endüstri kuruluşlarının da hizmetine sunulmasına yönelik çalışmalarımız devam etmektedir.

Ayrıca, toksik atık suların bertarafı için kullanılan, geleneksel yüksek emisyonlu proseslerin yerine daha çevreci, düşük emisyonlu biyolojik arıtmayı olanaklı hale getiren soğuk plazma ve ıslak hava oksidasyonu gibi ön arıtma metotlarının bu sularda uygulanmasına yönelik projelerimiz ile çalışmalarımıza devam etmekteyiz.

Yeni polimer ürün geliştirme çalışmaları haricinde yürüttüğünüz diğer faaliyetlerden de kısaca bahsedebilir misiniz?

SOCAR Türkiye Ar-Ge olarak, geliştirdiğimiz yeni bir proje sayesinde SOCAR grup şirketlerine İnsansız Hava Aracı (İHA) çözümleri sunuyoruz. Denetleme, üç boyutlu haritalandırma ve hava kalitesi ölçümü gibi faaliyetlerin yanı sıra, yüksek teknolojiye sahip sensörlerle toplanan verileri işleyerek insan gözü tarafından algılanamayan detayları yakalayacak akıllı modeller ve çözümler üretiyoruz.

Yapay zekâ destekli görüntü işleme odaklı bir laboratuvar cihazı olarak geliştirdiğimiz Imcube, elek sistemi ve lazer difraksiyonu gibi geleneksel analiz yöntemlerine alternatif olarak kullanılmaktadır. Imcube, yüksek çözünürlüklü kamera ve bu ölçümleri destekleyen algoritmalar kullanılarak katı parçacıklara ait tane boyut dağılımı, şekil faktörü, yuvarlaklık/köşelilik seviyesi ve aglomerasyon derecesi gibi farklı yöntemlerle elde edilmesi mümkün olmayan morfolojik bilgilerin analizini kolaylıkla gerçekleştirebilmektedir.

Son olarak, müşterileriniz ve diğer paydaşlarınıza sunduğunuz Ar-Ge proje hizmetleriniz hakkında bilgi alabilir miyiz?

Ürün ve Uygulama Geliştirme birimi bünyesinde, polimerlerin özelliklerinin anlaşılması amacı ile gerçekleştirilen mekanik, termomekanik, reolojik ve yapısal karakterizasyon testleri ile kompaund ve masterbatch formülasyonlarının oluşturulması, ürün deformulasyonu ile katkı tayini, cast film ekstruderi ile film kalitesi testleri, enjeksiyon kalıplama makinesi ile mekanik test numunelerinin hazırlanması, polimerleşme katalizör ve ham madde test ve süreç optimizasyonu ile plastik işleme süreçlerinde yaşanan darboğazların giderilmesi ve optimizasyonu konularında çeşitli Ar-Ge proje hizmetleri sunmaktayız.

Proses teknolojileri konularında 3D haritalandırma, hava kalitesi ölçümü, İHA ile denetleme hizmetleri, gaz kaçağı tespiti, ekipmanlarda kalınlık ölçümü yapılması ve katalizör karakterizasyon hizmetleri yer almaktadır.

Çevre ve biyoteknoloji alanında ise atık su arıtma sistemleri ile pilot araştırmalar için mobil atık su giderimi hizmetleri sunmaktayız.